More Gurudwara Wiki  Posts
ਫੈਜਲਪੁਰੀਆਂ ਦੀ ਮਿਸਲ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ


ਸਿੱਖਾਂ ਦੀਆਂ 12 ਮਿਸਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਜ ਅੱਠਵੇਂ ਦਿਨ ਫੈਜਲਪੁਰੀਆਂ ਦੀ ਮਿਸਲ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੜੋ ਜੀ।
ਅਠਵੀਂ ਮਿਸਲ ਫੈਜ਼ਲ ਪੁਰੀਆ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੀ ਇਸ ਮਿਸਲ ਨੂੰ ਫੈਜ਼ਲ ਪੁਰੀਆ ਦੀ ਮਿਸਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ , ਜਦ ਸ : ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜੋ ਇਸ ਮਿਸਲ ਦਾ ਬਾਨੀ ਤੇ ਪਿੰਡ ਫੈਜ਼ਲ ਪੁਰ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ । ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ , ਤਦ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਫੈਜ਼ਲ ਪੁਰੀਆ ਪੈ ਗਿਆ । ਫੈਜ਼ਲ ਪੁਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨਾਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਪਿੰਡ ਦਾ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਨਾਮ ਸਿੰਘ ਪੁਰ ਰਖ ਦਿਤਾ ਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਮਿਸਲ ਦਾ ਨਾਮ ਭੀ ਸਿੰਘ ਪੁਰੀਏ ਪੈ ਗਿਆ । ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪੂਰਾ ਵਰਤਾਂਤ ਇਸ ਤਰਾਂ ਹੈ ਕਿ ਸੰ : ੧੭੮੩ ਬਿਕਰਮੀ ਨੂੰ ਜਦ ਇਹਨਾਂ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹਿੰਦੂਆਂ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਇਕ ਬੜੀ ਬਹਾਦਰ ਕੌਮ ਉਤਪਨ ਹੋਈ ਹੈ , ਜੋ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਰਨੀ ਦਾ ਬਦਲਾ ਦੇਣ ਲਈ ਤਤਪਰ ਹੋਈ ਹੈ । ਤਦ ਇਹ ਵੀ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੁਜ ਕੇ ਆਪਣੇ ਸਕੇ ਭਰਾ ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕ ਕੇ ਸਿੰਘ ਸਜ ਗਿਆ ਤੇ ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੀ ਸੋਧ ਕਰਨ ਲਗ ਪਿਆ । ਸੰ : ੧੭੯੦ ਬਿ : ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਕਿ ਦਿਲੀ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਸਿਖਾਂ ਵਾਸਤੇ ਸਵਾ ਲਖ ਦੀ ਜਾਗਰ ਤੇ ਨਵਾਬੀ ਦਾ ਖਤਾਬ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤਾ । ਤਦ ਇਹ ਖਿਤਾਬ ਸ : ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ | ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਬੜੇ ਹੌਸਲੇ ਵਾਲਾ ਸੀ | ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਇਹ ਮਸਤ ਹਾਥੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਨ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸੀ । ਇਸ ਨੂੰ ਫਖਰ ਸੀ ਕਿ ਇਹਦਾ ਸਰੀਰ ਲੜਾਈ ਦੇ ਫੱਟਾਂ ਨਾਲ ਛਾਣਣੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਇਹ ਪਿਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟਿਆ । ਇਸ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਹੀ ਆਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾਇਆ ਤੇ ਸਿੰਘ ਬਣਾਇਆ । ਖਾਲਸੇ ਵਿਚ ਇਹਨੂੰ ਸਤਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਲੋਕੀਂ ਇਸ ਪਾਸੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਣਾ ਚੰਗਾ ਸਮਝਦੇ ਸਨ । ਠੀਕਰੀ ਵਾਲੇ ਵਿਚ ਪਿੰਡ ਵਾਲਾ ਖੂਹ ਮਹਾਰਾਜਾ ਆਲਾ ਸਿੰਘ ਪਟਿਆਲੇ ਵਾਲੇ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕ ਕੇ ਲਗਵਾਇਆ ਸੀ , ਇਹ ਹੁਣ ਤਕ ਮੌਜੂਦ ਹੈ । ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਡੇਰੇ ਵਾਲੇ ਦਰਖਤ ਹੇਠਾਂ ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸੁਖਣਾਂ ਸੁਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦੀ ਦੇਗ ਵੰਡਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਹਮਦਰਦੀ ਸੀ । ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਸਿਪਾਹੀ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਜੋ ਬੜੇ ਦਲੇਰ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰ ਸਨ । ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦਿਲੀ ਦੀਆਂ ਦੀਵਾਰਾਂ ਤਕ ਹੱਥ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਸੈਕੜੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਅਤੇ ਰਈਸਾਂ ਨੂੰ ਸੋਧਿਆ । ਦਰਿਆ ਸਤਲੁਜ ਦੇ ਲਹਿੰਦੇ ਤੇ ਚੜਦੇ ਦੇ ੬ ਲੱਖ ਦੇ ਮੁਲਕ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ । ਇਸ ਵਿਚ ਸੰਦੇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਧਨ ਤੇ ਦੌਲਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਈ ਮਿਸਲਾਂ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਿਸਲ ਤੋਂ ਵਦੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਸਾਰੀਆਂ ਮਿਸਲਾਂ ਹੀ ਇਸਨੂੰ ਸਤਕਾਰਦੀਆਂ ਸਨ । ਮੌਲਵੀ ਬੂਟੇ ਸ਼ਾਹ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਬਾਬਤ ਇਉਂ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ।
ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਪਰਤਾਪੀ ਉਚ ਕਦ ਚੌੜੀ ਛਾਤੀ ਤੇ ਬੜਾ ਤਾਕਤਵਰ ਤੇ ਵਡਾ ਦਾਨੀ ਸੀ । ਇਹਦੇ ਲੰਗਰ ਵਿਚੋਂ ਹਰ ਵੇਲੇ ਗਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਿ ਮਿਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ । ਜਿਹੜਾ ਇਸ ਨੂੰ ਇਕ ਵੇਰੀ ਮਿਲ ਪੈਂਦਾ ਉਹਦਾ ਦਿਲ ਵਿਛੜਨ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸੀ । ਫਤਹ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਦਮ ਚੁੰਮੇ । ੧੮੧੭ ਬਿ : ਨੂੰ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪੰਥ ਖਾਲਸੇ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਮਿਸਲ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਆਪਣੇ ਭਰਾਂ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਦੀ ਦਸਤਾਰ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਆਹਲੂਵਾਲੀਏ ਨੂੰ ਦਿਤੀ ਤੇ ਆਪ ਅਸੂ ਸ਼ੁਦੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ । ਆਪ ਦੀ ਸਮਾਧ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰਥਲੇ ਵਾਲੇ ਨੇ ਬਣਵਾਈ | ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ ਅਨੇਕਾਂ ਆਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾਇਆ ਤੇ ਗਰੀਬਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ । ੧੮੨੦ ਬਿ : ਨੂੰ ਜੈਨ ਖਾਂ ਦੇ ਮਰਨ ਤੇ ਖਾਲਸੇ ਨੇ ਸਰਹੰਦ ਦੇ ੫੨ ਲਖ ਦੇ ਮੁਲਕ ਉਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ । ੧੯੨੫ ਨੂੰ ਸ਼ੇਖ ਨਜਾਮ ਦੀਨ ਜਾਲੰਧਰੀ ਦੀ ਹਾਰ ਪਿਛੋਂ ਇਲਾਕਾ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਦੇ...

ਕਬਜ਼ੇ ਵਿਚ ਆਇਆ । ਜਾਲੰਧਰ ਬਲੰਦ ਗੜ੍ਹ ਪਟੀ ਨੂਰਪੁਰ ਦਾ ੩ ਲੱਖ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਇਸ ਦੇ ਬੇਟੇ ਬੁਧ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿਚ ਆਇਆ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਛਤ ਬਨੂੜ ਤੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਪਟਿਆਲਾ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਰਾਏਕੋਟ ਦੇ ਰਈਸ ਤੋਂ ਜਿਤ ਲਏ । ੨੩ ਚੇਤ ੧੮੫੨ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮਰਨ ਪਿਛੋਂ ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਡਿਆਂ ਵਾਂਗੂ ਬੜਾ ਯਸ਼ ਖਟਿਆਂ । ਇਕ ਲੱਖ ਰੁਪਿਆ ਖਰਚ ਕਰਕੇ ਨੂਰ ਦੀਨ ਦੇ ਮਕਾਨ ਢੁਆ ਕੇ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਦਾ ਤਲਾਬ ਬਣਵਾ ਕੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਣ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਵਕ ਪੂਰੇ ਕੀਤੇ । ਬੁਧ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਸੂਰ ਤੇ ਮੁਲਤਾਨ ਦੀਆਂ ਜੰਗਾਂ ਵਿਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਪਰ ਅਣ ਬਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸਤਲੁਜ ਤੋਂ ਪਾਰ ਚਲਾ ਗਿਆ । ੧੮੧੩ ਵਿਚ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਿਆ ਤੇ ਇਹਦਾ ਇਲਾਕਾ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਤ ਲੜਕੇ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਸਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਵਡਾ ਸੀ । ਜੋ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜਗਾਹ ਖਾਨਦਾਨ ਦਾ ਮਾਲਕ ਬਣਆ । ਇਸ ਵੇਲੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿਚ ਕੇਵਲ ਡੇਢ ਲਖ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਸੀ । ਸ : ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਭੂਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਘਟੋਲੀ ਗੁਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮਨੋਲੀ ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਬੰਗਾ ਹਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬੇਲਾ ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਅਟੱਲ ਗੜ੍ਹ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕੰਬੋਲਾ ਦੇਕੇ ਆਪਣੇ ਪਾਸ ਭਰਤ ਗੜ੍ਹ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਰਖਿਆ | ਪਰ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਪੁਤਰ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਜਲਦ ਹੀ ਪਿਛੋਂ ੧੯੦੪ ਵਿਚ ਮਰ ਗਿਆ । ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸੰਤਾਨ ਹੀਨ ਮਰਨ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜਾਗੀਰ ਘਨੌਲੀ ਤੇ ਮਧੋਲੀ ਦੇ ਸਰਦਾਰਾਂ ਵਿਚ ਝਗੜਾ ਹੋ ਗਿਆ ਜਿਸਦਾ ਜਲਦੀ ਫੈਸਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਕਿਸੇ ਸੰਤਾਨਹੀਨ ਦੇ ਮਰਨ ਤੇ ਜਾਇਦਾਦ ਵੰਡੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਅੱਧੀ ਗੱਦੀ ਜਾਨਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦਿਤੀ ਜਾਵੇ ।
੧੯੩੪ ਨੂੰ ਸ : ਜੈ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮਰਨ ਤੇ ਉਹਦਾ ਇਕੋ ਇਕ ਨੇਤਰਹੀਨ ਲੜਕਾ ਗਦੀ ਤੇ ਬੈਠਾ , ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਸ ਪਹਿਲਾਂ ੬੯੬੫੬ ਰੁਪੈ ੯ ਆਨੇ ਜਾਗੀਰ ਸੀ । ਹੁਣ ੧੫੧੦੨ ਰੁਪੈ ੧੨ ਆਨੇ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਇਨੀ ਤਰਕੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੁਨਸ਼ੀ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਹੈ । ੧੭ ਹਜ਼ਾਰ ਦੀ ਜਾਗੀਰ ੯੮oo੦ ਦੀ ਆਮਦਨੀ ਲਗਾਤਾਰ ਘਟੋਲੀ ਤੋਂ ਉਤਮ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਦੀ ਹੈ , ਬਾਕੀ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਕਥੋਲੇ ਦੇ ਸਰਦਾਰ ਪਾਸ ਛੇ ਛੇ ਹਜ਼ਾਰ ਦੀ ਜਾਗੀਰ ਇਕ ੨ ਹਜ਼ਾਰ ਬਾਰਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਹੈ ਇਸ ੭੫੧੦੨ ਦੀ ਜਾਗੀਰ ਵਿਚੋਂ ੮੫੨੧ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਜੋਂ ਸਰਕਾਰੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿਚ ਜਮਾਂ ਕਰਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ । ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਦਾਨ ਸਿੰਘ ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ ਸਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਵਿਰਕ ਗੋਤ ਦਾ ਜ਼ਿਮੀਦਾਰ ਤੁਰਕਾਂ ਦਾ ਤੰਗ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਆਪਣੇ ਦੋਹਾਂ ਪੁਤਾ ਸਮੇਤ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕ ਕੇ ਪੰਥ ਖਾਲਸੇ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਹੀ ਬੁਢਾ ਦਲ ਤੇ ਤਰਨਾ ਦਲ ਬਣੇ ਤੇ ਫੇਰ ਪੰਜ ਜਥੇ ਹੋਏ । ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਇਤਨਾ ਨਿਰਭੈ ਸੀ ਕਿ ਇਕ ਵਾਰ ਥੋੜੇ ਜਿਹੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈਕੇ ‘ ਦਿਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਲਾਹੌਰ ਦੀ ਕੋਤਵਾਲੀ ਵਿਚ ਜਾ ਵੜਿਆ ਉਥੋਂ ਦੇ ਕੋਤਵਾਲ ਤੋਂ ਸਭ ਮਿਸਲਾਂ ਮੰਗਵਾ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਪਰ ਹੁਕਮ ਲਿਖ ਕੇ ਜਿਤਨੇ ਆਦਮੀ ਕੋਤਵਾਲੀ ਵਿਚ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਸਨ ਸਭ ਨੂੰ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿਤਾ ਤੇ ਕੋਤਵਾਲ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜੋ ਨਕਦ ਰੁਪੈ ਇਸ ਵੇਲੇ ਹਾਜ਼ਰ ਹਨ ਸੋ ਲਿਆਓ ਜਦ ਰੁਪੈ ਆ ਗਏ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਕਰਕੇ ਕੋਤਵਾਲ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਤੇਰਾ ਸੂਬੇਦਾਰ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਹਾਕਮ ਪੁਛੇ ਤਾਂ ਕਹਿਣਾ ਕਿ ਸਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦਾ ਕੋਤਵਾਲ ਆਇਆ ਸੀ ਉਸਨੂੰ ਲੋੜ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਰੁਪਯਾ ਲੈ ਗਿਆ ਹੈ । ਆਪ ਇਹ ਸਭ ਕਾਰਵਾਈ ਭੁਗਤਾ ਕੇ ਰਵਾ ਰਵੀ ਸ਼ਹਿਰ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ । ਕਿਸੇ ਹਾਕਮ ਦੀ ਆਪ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਾ ਪਈ ।
ਦਾਸ ਜੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਤਰਸਿੱਕਾ । ਭੁੱਲ ਚੁੱਕ ਦੀ ਮੁਆਫੀ।

ਹਮ ਚਾਕਰ ਗੋਬਿੰਦ ਕੇ
ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀਉ 🙏🙏🌹🌹❣️❣️

...
...



Related Posts

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Punjabi Graphics

Indian Festivals

Love Stories

Text Generators

Hindi Graphics

English Graphics

Religious

Seasons

Sports

Send Wishes (Punjabi)

Send Wishes (Hindi)

Send Wishes (English)