ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਟਾਣਾ ਸਾਹਿਬ , ਦੇਗਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ – ਲੁਧਿਆਣਾ
ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਛੇਂਵੀ ਅਤੇ ਦਸਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨਾਲ ਸੰਬਧਿਤ ਹੈ , ਛੇਂਵੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ 20 ਫੱਗਣ 1675 ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਨੂੰ ਇਥੇ ਆਏ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਪਾਸ 7 ਤੋਪਾਂ ਸਨ, ਨਾਲ ਹੀ 1100 ਘੋੜ ਸਵਾਰ, ਚੰਦੂ ਕੈਦੀ (ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲਾ) ਇੱਕ 52 ਕਲੀਆਂ ਵਾਲਾ ਜਾਮਾ , ਜਿਸ ਨਾਲ ਗਵਾਲੀਅਰ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚੋਂ 42 ਕੈਦੀ ਰਾਜੇ ਛਡਾਏ ਸਨ , ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਇੱਕ ਰਾਤ ਇਥੇ ਵਿਸ਼ਰਾਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬੇਰੀ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲ ਘੋੜਾ ਬੰਨਿਆ ਸੀ , ਇਹ ਅਸਥਾਨ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਅਖਵਾਇਆ।
ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਸੰਬੰਧੀਂ – ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ “ਉੱਚ ਦੇ ਪੀਰ” ਬਣਕੇ 1705 ਨੂੰ ਇਥੇ ਆਏ , ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਈ ਦਇਆ ਸਿੰਘ,ਭਾਈ ਧਰਮ ਸਿੰਘ , ਭਾਈ ਮਾਨ ਸਿੰਘ , ਭਾਈ ਨਬੀ ਖਾਂ , ਭਾਈ ਗਨੀ ਖਾਂ ਸਨ , ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਇਥੇ ਬੇਰੀ ਸਾਹਿਬ ਹੇਠਾਂ ਪਲੰਘ ਰਖਵਾ ਕੇ ਵਿਸ਼ਰਾਮ ਕੀਤਾ , ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਵਿੱਤਰ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਦੇਗ ਵਰਤਾਈ , ਇਸ ਕਰਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਨਾਮ ਦੇਗਸਰ ਸਾਹਿਬ ਰੱਖਿਆ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਸੁਖਣਾ ਸੁਖ ਕੇ ਇਥੇ ਦੇਗ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ

English
Shri Guru Har Gobind visited this site on 20th...

Phagun 1675. GURU JI had 7 cannons, 1100 horse riders & Chandu Qaidi ( the one who was involved in Guru Arjun Dev’s martyrdom) , one gown with 52 flower buds with which he freed 52 prisoners from Gwalior fort. He rested here for a night and tied his horse to a “Ber” tree. This place is known as Damdama Sahib.

Guru Gobind Singh Ji also visited the place while on his way to Dunanagar in 1705 from Machiwara. Disguised as the “Uchh Da Pir”, He was accompanied by Bhai Daya Singh, Bhai Dharam Singh, Bhai Maan Singh and the two Muslim brothers Bhai Nabi Khan and Bhai Gani Khan who were serving as his palki bearers. His bed was placed under the “Ber Sahib” where he rested for the night. It is believed that Guruji had his first meal since leaving Machiwara and that he distributed the “Deg” with his holy hands & named this place as “Degsar Sahib”. So whoever offers Deg with a promise, his desire is fulfilled by Guru Sahib.