ਬੀ ਐਲ ਓ- ਅਫਸਰ ਜਾਂ ਵਗਾਰੀ ਕਾਮਾ !
“ਬਲਬੀਰ, ਯਾਰ ਆ ਰਵੀ ਮਾਸਟਰ ਕਿਹੜੀ ਸਕੀਮ ਆਲੇ ਫਾਰਮ ਭਰਦਾ ਏ, ਰੋਜ ਈ ਸ਼ਾਮਾਂ ਨੂੰ ਸਕੂਟਰੀ ਜਿਹੀ ਲੈ ਕੇ ਘਰ-ਘਰ ਤੁਰਿਆ ਫਿਰਦਾ ਏ” ਸ਼ਾਮੇ ਨੇਂ ਸੱਥ ਚ ਖੜੇ ਚਾਰ-ਪੰਜ ਬੰਦਿਆਂ ਚ ਲੱਖਪਤੀਆਂ ਦੇ ਬਲਬੀਰ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਜਿਗਿਆਸਾ ਚ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਹੱਥ ਚ ਰਗੜੇ ਹੋਏ ਜ਼ਰਦੇ ਦੀ ਚੁੰਢੀ ਬੁੱਲਾਂ ਹੇਠ ਲਾਉਂਦਾ ਬਲਬੀਰ ਬੋਲਿਆ,”ਓ ਯਾਰ ਇਹਦੇ ਕੋਲ ਕਿਹੜੀ ਕੁਝ ਮੁਫਤ ਮਿਲਣ ਆਲੀ ਸਕੀਮ ਏ, ਵੋਟਾਂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਫਿਰਦਾ ਏ, ਸੱਠ ਹਜ਼ਾਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਲੈਂਦਾ ਏ, ਫੇਰ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਮਾਸਟਰਾਂ ਨੂੰ ਰੱਜ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਇਹ ਕਿਹੜਾ ਮੁਫਤ ਈ ਵੋਟ ਬਣਾਉਂਦਾ ਏ, ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਜਵਾਈ ਨੇਂ ਭਰਾਵਾ ਇਹ, ਇਕ ਤਨਖਾਹ ਮਾਸਟਰੀ ਆਲੀ ਲੈਂਦਾ ਏ ਤੇ ਦੂਜੀ ਤਨਖਾਹ ਆਹ ਬੀ ਐਲ ਓ ਆਲੀ ਵੀ ਤਾਂ ਮਿਲਦੀ ਈ ਹੋਣੀ ਏ”। “ਤਾਂਹੀਓ ਅੱਧੀ-ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤੱਕ ਤੁਰਿਆ ਫਿਰਦਾ ਏ, ਸਰਕਾਰਾਂ ਦਾ ਵੀ ਕੋਈ ਹਾਲ ਨ੍ਹੀਂ, ਕਿਸੇ ਗਰੀਬ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇਣ ਦੀ ਥਾਂ ਇੰਨਾਂ ਰੱਜਿਆਂ ਦੇ ਘਰ ਭਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ”। ਸ਼ਾਮੇ ਨੇ ਗੱਲ ਮੁਕਾਉਂਦਿਆ ਕਿਹਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਰੀ ਸੱਥ ਸਹਿਮਤ ਸੀ ਤੇ ਉੱਧਰ ਕੰਮ ਦੇ ਬੋਝ ਚ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਭੁੱਖਾ-ਭਾਣਾ ਰਵੀ ਮਾਸਟਰ, ਗਲੀ ‘ਚ ਖੜਾ-ਖੜਾ ਹੀ ਛੇਤੀ-ਛੇਤੀ ਮੋਬਾਈਲ ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਭੇਜ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਐਸ ਡੀ ਐਮ ਸਾਬ੍ਹ ਦੇ ਸਖਤ ਆਦੇਸ਼ ਜੋ ਸਨ। ਕੀ ਇਹ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਸੱਥ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਏ ਜਾਂ ਹਰੇਕ ਪਿੰਡ, ਕਸਬੇ, ਸ਼ਹਿਰ ਜਾਂ ਸੱਥ ਦੀ ?
ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚੋਣਾਂ ਸਾਡੇ ਮੁਲਕ ‘ਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਚ 18 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੋਟ ਬਣਵਾਉਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵੀ ਬਾਲਗ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਥਾਂ ਤੇ ਸ਼ਿਫਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਉਸ ਥਾਂ ਤੋਂ ਕੱਟਵਾ ਕੇ, ਨਵੀਂ ਥਾਂ ਤੇ ਵੀ ਬਣਵਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸੋਧ ਵੀ ਕਰਵਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਸਰਵੇਖਣਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ, ਜਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਰਾਹੀਂ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਬੂਥ ਲੈਵਲ ਅਫਸਰ (ਬੀ ਐਲ ਓ)। ਆਪਾਂ ਜੇਕਰ ਸਿਰਫ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਹਜਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਚ ਬੀ ਐਲ ਓ ਸਾਥੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਸਤੰਭ ਬਣਕੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਕੰਮ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਾਲ ਸੰਭਾਲ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਜਾਵੋਗੇ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੇ ਬੀ ਐਲ ਓ ਜਿੰਨਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਇੰਨਾਂ ਅਹਿਮ ਕਾਰਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇਹ ਡੈਪੂਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਆਹ ਕੰਮ ਸੰਭਾਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੜੀ ਹੀ ਨਮੋਸ਼ੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਬੀ ਐਲ ਓ ਦੀ ਕੋਈ ਕੱਚੀ-ਪੱਕੀ ਜਾਂ ਠੇਕੇ ਆਲੀ ਅਸਾਮੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਮਹਿਕਮੇ ਚ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਰ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੀ, ਜਿੰਨਾਂ ਚੋਂ ਜਿਆਦਾਤਰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਦੀ ਬੀ ਐਲ ਓ ਡਿਊਟੀ ਲਗਾ ਕੇ ਬੁੱਤਾ ਸਾਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੂਥ ਤੇ ਨਵੀਂ ਵੋਟ ਬਣਾਉਣ ਦਾ, ਕਟਵਾਉਣ ਦਾ ਤੇ ਸੁਧਾਈ ਆਦਿ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੇਚੀਦਾ ਤੇ ਕਾਗਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਭਰਪੂਰ ਇਹ ਭੰਬਲਭੂਸੇ ਵਾਲਾ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਲੱਗਭਗ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਈ ਚੱਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣ...
ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਜਾਵੋਗੇ ਕਿ ਬੀ ਐਲ ਓ ਨੂੰ ਇਹ ਸਾਰੇ ਕੰਮ, ਆਪਣੀ ਵਿਭਾਗੀ ਡਿਊਟੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੇ ਛੁੱਟੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਭੱਜ-ਦੌੜ ਕਰਕੇ ਪੂਰੇ ਕਰਨੇ ਪੈੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਸ ਬੀ ਐਲ ਓ ਡਿਊਟੀ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਦਾ ਮਾਮੂਲੀ ਭੱਤਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਖਰਚਾ ਤਾਂ ਉਹ ਫੋਟੋਸਟੇਟ ਕਰਾਉਣ ਚ ਹੀ ਲਾ ਦਿੰਦਾ ਏ। ਕਈ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੀ ਬੀ ਐਲ ਓ ਡਿਊਟੀ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਦੇ ਬੂਥਾਂ ਤੇ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਣ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਖੱਜਲ-ਖੁਆਰੀ ਤਾਂ ਦੁੱਗਣੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਦਫਤਰ ਤੋਂ ਆਏ ਫੋਨ ਦੀ ਘੰਟੀ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਕਰੰਟ ਵਾਂਗੂ ਜਾਪਦੀ ਏ ਕਿ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਨਵਾਂ ਹੁਕਮ ਆ ਗਿਆ ਹੋਣਾ ਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਦਿਨ ਜਿੱਥੇ ਉਹਨੂੰ ਪੋਲਿੰਗ ਪਾਰਟੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਸ਼ੱਕੀ ਵੋਟ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਚ ਉਹ ਆਪ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਵਿਵਾਦ ਤੇ ਲੜਾਈ-ਝਗੜੇ ਦਾ ਵੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਝੋਲਾ ਚੁੱਕੀ ਬੀ ਐਲ ਓ ਘਰ-ਘਰ ਜਾਂਦਾ ਏ ਤਾਂ ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਏ ਕਿ ਇਹਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਮਿਲਦਾ ਹੋਣਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਦੀ ਬੀ ਐਲ ਓ ਲੱਗਣ ਤੇ ਉਹ ਡਿਊਟੀ ਕਟਵਾਉਣ ਲਈ ਐਮ ਐਲ ਏ ਤੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਵਾਉਣ ਤੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬ ਚ ਬੀ ਐਲ ਓ ਡਿਊਟੀ ਤੇ ਜਿਆਦਾਤਰ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਸਕੂਲ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੇ ਛੁੱਟੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਬੰਦ ਹਨ ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ-ਲਿਖਾਈ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਮਹਿਕਮੇ ਤੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧਤ ਵਿਭਾਗੀ ਕੰਮ ਵੀ ਬੁਰੀ ਤਰਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਲ ਚ ਲਗਭਗ ਦਸ ਦਿਨ ਤਾਂ ਬੀ ਐਲ ਓ ਨੂੰ ਓਨ ਡਿਊਟੀ ਮੀਟਿੰਗ ਤੇ ਹੋਰ ਦਫਤਰੀ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਸੱਦਿਆ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਡਿਊਟੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਮ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਪਾਬੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕੀ ਪੰਜਾਬ ਚ ਤੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਖਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ? ਹਰੇਕ ਪਿੰਡ-ਸ਼ਹਿਰ ‘ਚ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ਸਰਕਾਰੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਦੇ ਰੂਪ ਚ ਨਵੇਂ ਤੇ ਸਥਾਈ ਬੀ ਐਲ ਓ ਟੇਸਟ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਨਾਲ ਜਿੱਥੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਕੰਮ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਚੱਲ ਸਕੇਗਾ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਘਟੇਗੀ। ਹੁਣ ਨਿਯੁਕਤ ਬੀ ਐਲ ਓ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਖਾਸ ਸਮੇਂ ਹੀ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੋਟਾਂ ਸੰਬੰਧੀ ਕੰਮ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਮੁੱਕਦੀ ਗੱਲ ਆਹ ਹੈ ਕਿ ਪੱਕੇ ਤੇ ਸਥਾਈ ਬੀ ਐਲ ਓ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਕਰਨਾ ਹੀ ਇਸ ਸਾਰੇ ਭੰਬਲਭੂਸੇ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਸ਼ੋਕ ਸੋਨੀ, ਕਾਲਮਨਵੀਸ
ਖੂਈ ਖੇੜਾ, ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ
9872705078
