ਢਾਬੇ ਦੇ ਬਾਹਰ ਕੂੜਾ ਹੂੰਝਦੇ ਨੂੰ ਵੇਖ ਉਸਨੂੰ ਸੈਨਤ ਮਾਰ ਕੋਲ ਸੱਦ ਲਿਆ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ..

“ਕਾਕਾ ਕਿਸਨੂੰ ਪੁੱਛ ਕੇ ਕੂੜਾ ਹੂੰਝਣ ਡਿਹਾ ਏਂ..ਨੌਕਰੀ ਤੇ ਹੈਨੀ ਮੇਰੇ ਕੋਲ..ਅੱਗੇ ਹੀ ਸਾਰੀ ਲੇਬਰ ਕੰਮ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣੀ ਪਈ..ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਤੈਨੂੰ ਦੇਣ ਲਈ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਏ..”

ਅੱਗੋਂ ਹੱਸ ਪਿਆ ਆਖਣ ਲੱਗਾ “ਜੀ ਭਾਵੇਂ ਕੁਝ ਵੀ ਨਾ ਦਿਉ..ਮੈਂ ਕਦੋਂ ਕੁਝ ਮੰਗਿਆ..ਬੱਸ ਆਥਣ ਵੇਲੇ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਬਚਿਆ ਖੁਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ..ਕੂੜੇ ਵਿਚ ਨਾ ਸਿੱਟਿਓ..ਮੈਨੂੰ ਦੇ ਦਿਉ”

ਇੱਕ ਨਜਰ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਹੂੰਝੀ ਹੋਈ ਥਾਂ ਵੇਖੀ..ਅੱਗੇ ਨਾਲੋਂ ਕਾਫੀ ਸਾਫ ਜਿਹੀ ਲੱਗੀ..

ਅੱਜ ਗ੍ਰਾਹਕ ਵੀ ਅੱਗੇ ਨਾਲੋਂ ਥੋੜੇ ਜਿਆਦਾ ਲੱਗੇ..ਸਾਫ ਜਗਾ ਵੇਖ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਸਕੂਟਰਾਂ ਖਲਿਆਰ-ਖਲਿਆਰ ਰੋਟੀ ਪੈਕ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਸਨ..!

ਉਸ ਦਿਨ ਆਥਣ ਵੇਲੇ ਉਸਨੂੰ ਦਸ ਬਾਰਾਂ ਸਮੋਸੇ..ਪੰਝ ਸੱਤ ਫੁਲਕੇ ਤੇ ਕੁਝ ਬਚੀ ਹੋਈ ਦਾਲ ਦੇ ਦਿੱਤੀ..
ਉਹ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਫੇਰ ਆਣ ਅੱਪੜਿਆ..

ਸਬ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਹਰ ਪਾਣੀ ਤਰੌਂਕਿਆ ਫੇਰ ਘਰੋਂ ਲਿਆਂਦੇ ਹੋਏ ਤਾਜੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਦੋ ਗਮਲੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੇ..
ਦੱਸਣ ਲੱਗਾ ਕੇ ਬੇਬੇ ਨੇ ਖੁਦ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬਣਾਏ ਨੇ..ਆਪਣੀ ਬਗੀਚੀ ਦੇ ਸੋਹਣੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਬੂਟਿਆਂ ਤੋਂ ਤੋੜ ਕੇ..!

ਅੱਜ ਉਹ ਨਾਲ ਨਾਲ ਗ੍ਰਾਹਕਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਸਕੂਟਰ ਵੀ ਸਹੀ ਜਗਾ ਤੇ ਪਾਰਕ ਕਰਵਾ ਰਿਹਾ ਸੀ..
ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੱਲ ਨੋਟ ਕੀਤੀ..

ਅੱਜ ਢਾਬੇ ਤੇ ਗ੍ਰਾਹਕੀ ਕੱਲ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਜਿਆਦਾ ਸਨ..ਕਿੰਨੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਸਾਫ ਜਗਾ ਤੇ ਬੈਠ ਬੇਝਿਜਕ ਖਾਣਾ ਖਾ ਰਹੇ ਸਨ..!

ਅੱਜ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸਮਾਂ ਮਸੀਂ ਚਾਰ ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੀ ਚੱਲਿਆ..!

ਆਥਣੇ ਉਸਨੂੰ ਵਾਜ ਮਾਰੀ ਤੇ ਆਖਿਆ “ਪੁੱਤਰ ਅੱਜ ਤੇ ਤੈਨੂੰ ਦੇਣ ਜੋਗਾ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ ਪਰ ਆਹ ਲੈ ਫੜ ਦੋ ਸੌ ਰੁਪਈਏ..ਘਰੇ ਜਾਂਦਾ ਹੋਇਆ ਕੁਝ ਲੈਂਦਾ ਜਾਵੀਂ..ਪਰ ਗੱਲ ਤੇ ਦੱਸ “ਲਾਕ-ਡਾਊਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਕੰਮ ਕਰਿਆ ਕਰਦਾ ਸੈਂ”?

ਹੱਸਦਾ ਹੋਇਆ ਆਖਣ ਲੱਗਾ “ਜੀ ਸ਼ਹਿਰ ਸਕੂਟਰਾਂ ਦੀ ਏਜੰਸੀ ਵਿਚ ਕਲਰਕ ਸਾਂ..ਬੱਸ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਹੀ ਰਾਤੋ ਰਾਤ ਉੱਜੜ-ਪੁੱਜੜ ਗਿਆ..ਪਿਤਾ ਜੀ ਵੀ ਚੜਾਈ ਕਰ ਗਏ..ਹੁਣ ਰੋਟੀ ਪਾਣੀ ਦਾ ਜੁਗਾੜ ਤਾਂ ਕਰਨਾ...

ਹੀ ਪੈਣਾ ਸੀ..”

ਉਸ ਮਗਰੋਂ ਫੇਰ ਮੈਥੋਂ ਉਸਨੂੰ ਮਨਾ ਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸਨੇ ਹੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਗੱਲ ਪੁੱਛੀ..ਸ਼ਾਇਦ ਏਨੇ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਉਹ ਓਥੇ ਬੈਠਾ ਸਭ ਕੁਝ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜਾਣ ਗਿਆ ਸੀ..!

ਹੁਣ ਉਹ ਹਰ ਰੋਜ ਸੁਵੇਰੇ ਸਵਖਤੇ ਹੀ ਆ ਜਾਇਆ ਕਰਦਾ ਤੇ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਬੱਸ ਬਿਨਾ ਪੁੱਛਿਆਂ ਦੱਸਿਆ ਬੱਸ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਕਰੀ ਜਾਇਆ ਕਰਦਾ..!

ਬਾਕੀਆਂ ਨੇ ਬਥੇਰੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਵੀ ਕੀਤੀਆਂ..ਕਈਆਂ ਨੇ ਉਸਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੰਨ ਵੀ ਭਰੇ ਪਰ ਸੱਚ ਜਾਣਿਓਂ ਅੱਜ ਪੂਰੇ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਹੋ ਗਏ ਢਾਬੇ ਦਾ ਸਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਓਸੇ ਦੇ ਹੀ ਹੱਥ ਵਿਚ ਏ..!

“ਹੱਸਦਾ ਹੋਇਆ ਸੰਘਰਸ਼..”
ਮੈਂ ਮਨ ਹੀ ਮਨ ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਨਾਮ ਨਾਲ ਸੰਬੋਧਨ ਹੁੰਦਾ.

ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਆਖਾਂਗਾ..ਆਲੇ ਦਵਾਲੇ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਭਾਵੇਂ ਜਿੰਨੇ ਮਰਜੀ ਖਰਾਬ ਹੋਵਣ..ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦੇ ਘੋੜੇ ਤੇ ਚੜੀ ਹੋਈ ਨੇਕ ਨੀਅਤ ਅੱਗ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਵੀ ਆਪਣਾ ਰਾਹ ਬਣਾ ਹੀ ਲਿਆ ਕਰਦੀ ਏ..ਬਸ਼ਰਤੇ ਲੋੜ੍ਹੀਂਦੀ ਘਾਲਣਾ ਖਿੜੇ ਮੱਥੇ ਪ੍ਰਵਾਨ ਚੜੀ ਹੋਵੇ..!

ਦੋਸਤੋ ਇਹ ਅਕਸਰ ਹੀ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਏ ਕੇ ਅੱਜ ਕੱਲ ਦੇਸ਼ ਵਿਦੇਸ਼ ਕਨੇਡਾ ਅਮਰੀਕਾ ਹਰ ਪਾਸੇ ਬੱਸ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾ ਦੀ ਹੀ ਸੁਨਾਮੀ ਜਿਹੀ ਆਈ ਹੋਈ ਏ..ਨੌਕਰੀ ਹੈਨੀ..ਮੌਕੇ ਹੈਨੀ..ਸਾਜਗਾਰ ਹਾਲਾਤ ਹੈਨੀ..ਪੜਾਈ ਹੈਨੀ..ਇੰਡਸਟਰੀ ਹੈਨੀ..ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਹੈਨੀ..ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਹੈਨੀ..ਸੱਚੀ ਦੋਸਤੀ ਹੈਨੀ..ਚੰਗੀ ਨੇਕ ਸਲਾਹ ਹੈਨੀ..ਸ਼ੁੱਧ ਹਵਾ,ਪਾਣੀ,ਰੋਟੀ ਦਾਲਾਂ ਸਬਜੀਆਂ ਹੈਨੀ..ਆਹ ਹੈਨੀ..ਅਹੁ ਹੈਨੀ..ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਬੱਸ ਇਸ “ਹੈਨੀ-ਹੈਨੀ ਦਾ ਹੀ ਬੋਲਬਾਲਾ ਏ..!

ਪਰ ਖਿੜੇ ਮੱਥੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨ ਆਲੇ ਪਹਿਲਾਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਮੌਕੇ ਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਢਾਲਦੇ ਨੇ ਤੇ ਫੇਰ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦੇ ਹੀ ਪੱਕੇ ਪੈਰੀ ਹੋ ਓਹਨਾ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨੂੰ ਖੁਦ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਢਾਲ ਲਿਆ ਕਰਦੇ ਨੇ..ਜੇ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਏ ਤਾਂ ਅਬਰਾਹੀਮ ਲਿੰਕਨ ਵਰਗਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੀਵਨੀਆਂ ਪੜ ਕੇ ਵੇਖ ਲਵੋਂ!

ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਜਵੰਦਾ