ਟਾਈਟੈਨਿਕ ਜਹਾਜ ਡੁੱਬ ਰਿਹਾ ਸੀ..ਨੇੜੇ ਹੀ ਮੱਛੀਆਂ ਦਾ ਗੈਰ-ਕਨੂੰਨੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਜਹਾਜ ਨੇ ਸਿਗਨਲ ਮਿਲਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਮੱਦਦ ਤੋਂ ਮੂੰਹ ਫੇਰ ਲਿਆ..ਕਿਤੇ ਫੜੇ ਹੀ ਨਾ ਜਾਈਏ!
ਕੁਝ ਮੀਲ ਦੂਰ ਹੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਜਹਾਜ ਦਾ ਕੈਪਟਨ ਵੀ ਘੇਸ ਮਾਰ ਸੋਂ ਗਿਆ..ਕੇ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਵੇਲੇ ਕਿਹੜਾ ਪੰਗੇ ਵਿਚ ਪਵੇ..ਆਪੇ ਸੁਵੇਰ ਹੋਊ ਤਾਂ ਦੇਖੀ ਜਾਊ!
ਤੀਜਾ ਜਹਾਜ ਜਿਹੜਾ ਕੇ ਓਥੋਂ ਤਕਰੀਬਨ ਛਪੰਜਾ ਮੀਲ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਸੀ..ਰੇਡੀਓ ਸਿਗਨਲ ਸੁਣ ਕੇ ਬਚਾ ਲਈ ਮੌਕੇ ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ..ਤਕਰੀਬਨ ਸੱਤ ਸੋ ਦੇ ਕਰੀਬ ਯਾਤਰੀ ਮੌਤ ਦੇ ਮੂੰਹ ਚੋਂ ਬਚਾਹ ਲਏ..!
ਇਸ ਦੇ ਕੈਪਟਨ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਦਸਿਆ ਕੇ ਨਾਂਹ ਪੱਖੀ ਖਿਆਲ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਮਨ ਵਿਚ ਵੀ ਆਏ ਪਰ ਕੋਈ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤਾਕਤ ਮੈਨੂੰ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਦੀ ਰਹੀ ਸੀ ਕੇ ਅੱਗੇ ਵੱਧ..ਕਿਸੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਵਿਚ ਪਏ ਨੂੰ ਇਸ ਵੇਲੇ ਤੇਰੀ ਬੇਹੱਦ ਲੋੜ ਹੈ..!
ਅਪ੍ਰੈਲ ਉੱਨੀ ਸੌ ਪੰਚਨਵੇਂ..
ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲੜਾ ਕਨੇਡਾ ਦੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਅਣਪਛਾਤੀਆਂ ਆਖ ਫੂਕ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਜਾਰਾਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਬਿਆਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ..ਦਸਤਾਵੇਜ ਅਤੇ ਖਰੜੇ ਵੇਖ ਗੋਰੇ ਐਮ.ਪੀ ਕੰਬ ਉਠੇ..!
ਆਪਸ ਵਿਚ ਖੁਸਰ ਫੁਸਰ ਕਰਨ ਲੱਗੇ..ਜੇ ਇਹ ਇਨਸਾਨ ਵਾਪਿਸ ਗਿਆ ਤਾਂ ਪੱਕੀ ਗੱਲ ਏ ਲਾਸ਼ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ..ਇਸਨੂੰ ਸਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਕਨੇਡਾ ਦੀ ਪੱਕੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਦੇ ਦੇਣੀ ਬਣਦੀ ਏ..!
ਸਬੱਬ ਨਾਲ ਅਗਲੇ ਹੀ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਫਲਾਈਟ ਸੀ..
ਯਾਰ ਦੋਸਤ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਰਹੇ..ਮਿਨਤਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ..ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੱਸਦੀਆਂ ਨੇ ਕੇ ਤੇਰੀ ਮੌਤ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਨਾ ਲਿਖਿਆ ਜਾ ਚੁਕਾ ਏ..ਵਾਪਿਸ ਨਾ ਪਰਤ..ਬਾਕੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਇਥੇ ਸੱਦ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ..!
ਧੁੰਨ ਦਾ ਪੱਕਾ ਅੱਗੋਂ ਏਹੀ ਆਖਦਾ ਰਿਹਾ ਕੇ ਜੇ ਵਾਪਿਸ ਨਾ ਪਰਤਿਆ ਤਾਂ ਓਹਨਾ ਮਜਲੂਮ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਕੀ ਬਣੂੰ ਜਿਹੜੇ ਮੇਰੀ ਤਸੱਲੀ ਤੇ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿਚ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਤੁਰੇ ਸਨ..ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਕੱਲਿਆਂ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਸਕਦਾ..ਹੁਣ ਜੋ ਹੁੰਦਾ ਵੇਖੀ ਜਾਊ!
5 ਸਤੰਬਰ 95 ਦੀ ਸੁਵੇਰ ਕੋਈ ਪੌਣੇ ਕੂ ਨੌ ਵਜੇ ਕਬੀਰ ਪਾਰਕ ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਾਲੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਵਿਚ ਨੌਕਰੀ ਤੇ ਜਾਂਦੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਵਾਜ ਮਾਰ ਖਲਿਆਰ ਲਿਆ ਤੇ ਆਖਿਆ..ਬੱਚੇ ਪੜਾ ਲਵੇਂਗੀ ਕੱਲੀ?
ਅੱਗੋਂ ਹੱਸ ਪਈ ਤੇ ਆਖਣ ਲੱਗੀ ਕੇ “ਅੱਗੇ ਵੀ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਆਸਰੇ ਹੀ ਪੜੀ ਜਾਂਦੇ..ਪਰ ਅੱਜ ਏਦਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਿਓਂ..?
ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਪੁੱਤ ਆਪਣਾ ਅੰਜਾਮ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਜਾਣ ਗਿਆ ਸੀ ਫੇਰ ਵੀ ਨਤੀਜੇ ਭੁਗਤਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਭਰ ਤਿਆਰ ਸੀ..
ਉਸ ਵੇਲੇ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਮਰਜੀ ਬਗੈਰ ਪੱਤਾ ਤੱਕ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹਿੱਲ ਸਕਦਾ..ਬਹਾਅ ਦੇ ਉਲਟ ਤਾਰੀ ਲਾਈ ਸੀ..ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਛੱਲਾਂ ਦੇ ਥਪੇੜੇ ਤਾਂ ਸਹਿਣੇ ਪੈਣੇ ਸਨ “ਬੱਚ ਬੁਰੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਤੋਂ..ਪੱਤਾ ਪੱਤਾ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਵੈਰੀ”..ਇਸ ਗੀਤ ਤੇ ਪਬੰਦੀ ਤੱਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ..!
ਵੱਡੀ ਬੇਟੀ ਦੱਸਦੀ ਏ ਕੇ ਜਦੋਂ ਕਨਫਰਮ ਹੋ ਗਿਆ ਕੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਓਸੇ ਲੀਹੇ ਮੁਕਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਨੇ ਜਿਥੇ ਕਦੀ ਪੰਜੀ ਹਜਾਰ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦਾ ਨਾਮੋ-ਨਿਸ਼ਾਨ ਮਿਟਿਆ ਸੀ..ਤਾਂ ਕਈ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀਆਂ ਮੂੰਹ ਮੋੜ ਗਈਆਂ..ਦੋਸਤ ਮਿੱਤਰ ਮਿਲਣੋਂ ਹਟ ਗਏ..ਕਈ ਗਵਾਹ ਸੋਨੇ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਤੱਕੜੀ ਵਿਚ ਤੁੱਲ ਕੇ ਮੁੱਕਰ ਗਏ..ਧਮਕੀ ਭਰੇ ਫੋਨ ਆਉਂਦੇ..ਕੇਸ ਦੀ ਪੈਰਵੀ ਨਾ ਕਰੋ..ਮੂੰਹ ਮੰਗੇ ਪੈਸੇ ਲੈ ਲਵੋ..”
ਪਰ ਗੁਰੂ ਦੀ ਆਸਥਾ ਤੇ ਟੇਕ ਲਾਈ...

ਬੈਠਾ ਆਮ ਜਿਹਾ ਇਹ ਪਰਿਵਾਰ ਆਪਣੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਤੋਂ ਨਾ ਥਿੜਕਿਆ..!
ਫੇਰ ਸਤਾਨਵੇਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੰਥਕ ਅਕਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਆਈ..
ਪੰਥ ਰਤਨ ਦੇ ਬੂਹੇ ਜਾ ਦਸਤਕ ਦਿੱਤੀ..ਉਹ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਵਾਹਦਾ ਯਾਦ ਕਰਵਾਇਆ..ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਆ ਲੈਣ ਦਿਓ ਕੱਲੇ ਕੱਲੇ ਜਾਲਿਮ ਕੋਲੋਂ ਹਿਸਾਬ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ..
ਪਰ ਰਾਜ ਤਿਲਕ ਦੀ ਖੁਮਾਰੀ ਵਿਚ ਅੰਨ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ ਧ੍ਰਿਤਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਜੁਆਬ ਬੜਾ ਹੀ ਅਜੀਬ ਅਤੇ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਸੀ..
ਅਖ਼ੇ ਬੀਬੀ ਜੀ ਛੱਡੋ ਖਹਿੜਾ ਹੁਣ ਤਫਤੀਸ਼ ਵਾਲਾ..ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਚਲਾ ਗਿਆ..ਕੋਈ ਮਨਿਸਟਰੀ ਦੇ ਦਿੰਨੇ ਹਾਂ..ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੇਅਰਮੈਨੀ ਤੇ ਉਂਗਲ ਰੱਖੋਂ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗੀ..ਬੱਚੇ ਬਾਹਰ ਸੈਟਲ ਕਰਵਾ ਦਿੰਨੇ ਆ..ਕਚਹਿਰੀਆਂ ਵਿਚ ਪੈਸੇ ਤੇ ਸਮਾਂ ਬਰਬਾਦ ਨਾ ਕਰੋ..ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਪੈਸੇ ਦਵਾ ਦਿੰਨੇ ਆ..”
ਮਗਰਮੱਛ ਦੇ ਹੰਜੂ ਵਹਾਉਂਦੇ ਬੁੱਕਲ ਦੇ ਸੱਪ ਬਣ ਗਏ..ਦ੍ਗੇਬਾਜੀ ਅਤੇ ਧੋਖੇ ਦੀ ਏਨੀ ਘਟੀਆਂ ਦਾਸਤਾਨ ਵੇਖ ਸੁਣ ਭਾਵੇਂ ਬੀਬੀ ਜੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹੰਜੂ ਵਹਿ ਤੁਰੇ ਪਰ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਘਾਟਾਂ ਦੀ ਸਵਾਹ ਫਰੋਲਦਾ ਸਿਰ ਦਾ ਸਾਈਂ ਸਾਫ ਸਾਫ ਦਿਸ ਰਿਹਾ ਸੀ..!
ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਦੇ ਮਾਨਾਂਵਾਲੇ ਫਾਰਮ ਹਾਊਸ ਵਿਚ ਕੇ ਪੀ ਐੱਸ ਗਿੱਲ ਨੇ ਖੁਦ ਸਾਮਣੇ ਬਿਠਾ ਕੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ..ਅੰਨ੍ਹੇ ਤਸ਼ੱਦਤ ਦੀ ਮਾਰ ਝੱਲਦਾ ਰਿਹਾ..ਇਹੀ ਆਖਦੇ ਰਹੇ ਕੇ ਜੋ ਕੁਝ ਕਰ ਰਿਹਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਵੇ..ਪਰ ਸੀਨੇ ਖਿੱਚ ਜਿੰਨਾ ਨੇ ਖਾਦੀ..ਕਰ ਆਰਾਮ ਨਹੀਂ ਬਹਿੰਦੇ..!
ਫੇਰ ਅੰਨ੍ਹੇ ਤਸ਼ੱਦਤ ਮਗਰੋਂ ਅਧਮੋਇਆ ਕਰ ਜਦੋਂ ਆਖਰੀ ਸਫ਼ਰ ਤੇ ਹਰੀਕੇ ਪੱਤਣ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਵੱਲ ਨੂੰ ਲੈ ਤੁਰੇ ਤਾਂ ਕੋਲ ਬੈਠਾ ਅਫਸਰ ਆਖਣ ਲੱਗਾ ਜੇ ਸਾਬ ਦੀ ਗੱਲ ਮੰਨ ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ ਆਪ ਵੀ ਬਚ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਏਨਾ ਵਖਤ ਨਾ ਪਾਉਂਦਾ ਤੇ ਅੱਗੋਂ ਬਚੇ ਖੁਚੇ ਰਹਿ ਗਏ ਸਵਾਸ ਸਮੇਟਦਾ ਹੋਇਆ ਆਖਣ ਲੱਗਾ ਭਾਈ ਜੋ ਕੁਝ ਹੋ ਰਿਹਾ ਏ ਉਸ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਭਾਣੇ ਵਿਚ ਹੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਏ..!
ਫੇਰ ਹਨੇਰੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਦੀ ਹੋਈ ਦੀਵੇ ਦੀ ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਲੋ ਸਦਾ ਲਈ ਬੁਝਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਪਰ ਮਗਰੋਂ ਹਨੇਰਾ ਬੂਰੀਂ ਤਰਾਂ ਸਹਿੰਮ ਗਿਆ..ਹੋਰ ਕਿੰਨੇ ਸਾਰੇ ਜਗ ਪਏ ਦੀਵੇਆਂ ਦੀ ਲੋ ਵੇਖ ਕੇ ਤ੍ਰਭਕ ਉਠਿਆ!
ਦੋਸਤੋ ਦੱਸਦੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਜੰਗਲ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲੱਗ ਗਈ..
ਜਾਣ ਬਚਾ ਕੇ ਨੱਸੇ ਜਾਂਦੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕੇ ਇੱਕ ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਚਿੜੀ ਚੁੰਜ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਭਰ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਉੱਤੇ ਸੁੱਟ ਰਹੀ ਸੀ..
ਟਿੱਚਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਖਣ ਲੱਗੇ ਕੇ ਤੇਰੇ ਚੁੰਝ ਭਰ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਕਿਹੜਾ ਕੋਈ ਫਰਕ ਪੈ ਜੂ?
ਆਖਣ ਲੱਗੀ ਕੇ “ਫਰਕ ਭਾਵੇਂ ਨਾ ਕੋਈ ਨਾ ਪਵੇਂ ਪਰ ਜਦੋਂ ਕਦੀ ਵੀ ਜੰਗਲ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਲਿਖਿਆ ਜਾਊ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਭੱਜਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਅੱਗ ਬੁਝਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਲਿਸਟ ਵਿਚ ਦਰਜ ਹੋਊ”
ਦੋਸਤੋ ਜਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਲੜਾਈਆਂ ਜੰਗ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਅਜੇਤੂ ਮੰਨ ਚੁਕੇ ਵੈਰੀ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਇਹਸਾਸ ਦਵਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਲੜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ ਕੇ ਜ਼ੁਲਮ ਅਤੇ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਅਜੇ ਮੁੱਕਿਆ ਨਹੀਂ..!
ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਜਵੰਦਾ